Sarılık hastalığı, karaciğerin ürettiği sarı-turuncu renkteki bilirubin maddesinin atılımının yavaşlaması ya da üretiminin artması sonucu, bu maddenin vücudun deri, deri altı, mukozalar ve göz aklarında birikmesiyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Biriken bilirubin sarı renkte algılanır. Bilirubin, kanda ve hücrelere oksijen taşıyan alyuvarların yıkımı sonucu meydana gelmektedir.

Bilirubin maddesinin vücuttan atılması için karaciğer tarafından suda eriyebilecek hale dönüştürülmesi gerekir. Karaciğer bu dönüşümü ilaçlar, mikroplar gibi etkenler nedeniyle tam olarak yapamaz. Tam bir dönüşüm gerçekleşse bile bilirubinin bağırsaklara geçişini safra yolundaki taşlar veya tümörler engelleyebilir. Bu durumlar sonucunda sarılık hastalığı meydana gelir.

Hastalık birçok sebeple ortaya çıkabilmektedir. Bu sebepler üç ana grupta incelenebilir: karaciğer öncesi, karaciğerle ilgili ve karaciğer sonrası sebepler.

Karaciğer öncesi sebepler, bilirubinin aşırı üretilmesidir. Bu üretimin sebebi ise alyuvarların normalden daha önce yıkıma uğramasıdır. Alyuvarlar normalde 90 ile 120 gün kanda oksijen taşırlar ve bu sürenin sonunda parçalara ayrılarak bilirubine dönüşürler. Alyuvarların erken yıkıma uğramasıyla bilirubin kanda hızlı bir şekilde artar. Talasemi ve herediter sferositoz rahatsızlıkları da bu gruptandır.

Hepatoselüler sarılık olarak da bilinen bu tür, karaciğerin doğrudan hasar görmesiyle ortaya çıkar. Virüs, ilaç, alkol veya zehirli maddeler nedeniyle karaciğerde oluşan hasarlar bu grupta yer alır. Bu durumda karaciğer hücreleri hasara uğramıştır ve karaciğer tarafından üretilen SGPT ve SGOT gibi enzimlerin düzeyinde artış görülür.

Tıkanma sarılığı, safra yolundaki taşlar veya tümörlerin bu yolu tıkamasıyla meydana gelir. Safradan bağırsaklara geçemeyen bilirubin kanda birikerek hastalığı oluşturur.

Yeni doğan bebeklerde sıklıkla görülen ve çoğunlukla kendiliğinden iyileşen bir tür sarılıktır. Ancak, anne-babada kan uyuşmazlığı durumu varsa, yenidoğan sarılığı tedavisiz geçmemektedir.

Sarılık hastalığının ortaya çıkmasına sebep olan faktörlerden biri de virüslerdir. Virüslerin bulaşıcılığının olması nedeniyle hastalıktan korunmak için aşı yaptırmak en etkili çözümdür. Tedavi için hastalığın meydana gelmesine neden olan durumun tespiti gereklidir. Yapılacak tetkik ve tahliller sonucunda hastalığın kaynağı bulunarak duruma göre tedaviye başlanır. Bu hastalıkta önce hastalığın kaynağındaki durum düzeltilir, daha sonra fazla olan bilirubinin vücuttan atılımına geçilir.

Karaciğer hasar görmüşse, karaciğeri destekleyen bir tedavi uygulanır. Safra yolunda tıkanıklık oluşmuşsa, önce bu tıkanıklık ortadan kaldırılır. Yenidoğan sarılığında fototerapi gerekebilir. Bazı hastalara kan verilmesi veya kan değişimi yapılması da gerekebilir.