Mide Yıkama (Gastrointestinal Lavaj) Nedir?
Mide yıkama, tıbbi olarak "gastrointestinal lavaj" olarak adlandırılan ve mide içeriğinin boşaltılması amacıyla yapılan bir acil müdahale prosedürüdür. Genellikle zehirlenme vakalarında, aşırı doz ilaç alımında veya midedeki zararlı maddelerin hızla vücuttan uzaklaştırılması gereken durumlarda uygulanır. Bu işlem, mutlaka hastane ortamında ve deneyimli sağlık personeli tarafından gerçekleştirilmelidir.
Mide Yıkama İşlemi Öncesi Hazırlıklar
- Hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir (tıbbi öykü, alerjiler, vital bulgular).
- Gerekirse hastanın bilinci ve solunumu kontrol altına alınır.
- Hasta, işlem için uygun pozisyona (genellikle yan yatar veya oturur pozisyon) getirilir.
- Nazogastrik tüp (burundan mideye uzanan ince, esnek bir tüp) seçilir ve steril koşullarda hazırlanır.
- Hastaya işlem hakkında bilgi verilir ve onayı alınır (bilinci açıksa).
Mide Yıkama İşleminin Aşamaları
- 1. Nazogastrik Tüp Yerleştirme: Burun deliğinden nazogastrik tüp yavaşça mideye kadar ilerletilir. Tüpün doğru yerde olduğundan emin olmak için genellikle aspire edilen mide içeriği kontrol edilir veya hava enjeksiyonu yapılarak steteskopla dinleme yöntemi kullanılır.
- 2. Mide İçeriğinin Boşaltılması: Tüp aracılığıyla mideye ulaşıldıktan sonra, mide içeriği bir şırınga yardımıyla aspire edilerek boşaltılır. Bu, zehirli maddenin bir kısmının hemen uzaklaştırılmasını sağlar.
- 3. Lavaj Sıvısının Verilmesi ve Geri Çekilmesi: Özel bir lavaj sıvısı (genellikle ılık steril su veya fizyolojik serum) şırınga ile nazogastrik tüpten mideye yavaşça verilir. Ardından, aynı sıvı aspire edilerek geri alınır. Bu işlem, mide içeriği berraklaşana kadar tekrarlanır.
- 4. İşlemin Sonlandırılması: Mide içeriği temizlendikten sonra, nazogastrik tüp yavaşça çıkarılır ve hasta rahat bir pozisyona alınır. Gerekirse, aktif kömür gibi maddeler verilerek zehirli maddenin bağırsaklardan emilimi engellenebilir.
İşlem Sonrası Bakım ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hastanın vital bulguları (nabız, tansiyon, solunum) düzenli olarak izlenir.
- Komplikasyon belirtileri (aspirasyon, mide perforasyonu, elektrolit dengesizliği) açısından hasta takip edilir.
- Hastanın bilinci kapalıysa, aspirasyon riskini azaltmak için yan yatış pozisyonu korunur.
- İşlem sonrası hasta bir süre hastanede gözlem altında tutulur.
Olası Riskler ve Komplikasyonlar
- Aspirasyon pnömonisi (mide içeriğinin akciğerlere kaçması).
- Nazogastrik tüpün yanlış yerleştirilmesi (örneğin, akciğerlere gitmesi).
- Mide veya yemek borusunda hasar (perforasyon).
- Elektrolit dengesizlikleri veya sıvı kaybı.
Önemli Uyarılar
- Mide yıkama işlemi, kesinlikle evde veya sağlık profesyoneli olmayan kişilerce denenmemelidir; ciddi yaralanmalara veya ölüme yol açabilir.
- Zehirlenme şüphesi durumunda, derhal 112 Acil Servis aranmalı veya en yakın hastaneye başvurulmalıdır.
- İşlem, sadece doktor talimatı ve gerekli görülmesi halinde uygulanmalıdır; bazı durumlarda (örneğin, korozif madde alımında) kontrendike olabilir.
|
