Metabolizma Hastalıkları Nelerdir?
21 Temmuz 2024

Metabolizma Hastalıkları Nelerdir?

Metabolizma Hastalıkları

Vücudumuza aldığımız besinler, enerjiye dönüştürülür. Bu enerji, metabolizma hızına bağlı olarak uzun veya kısa süre içinde yakılır. Çoğu genetik hatalardan kaynaklanmakla birlikte, bazı maddelerin sentezlenememesi de sorunlara yol açabilir. Metabolizma hastalıkları, vücutta bulunan mineral, vitamin ve yağların dönüşümü ile ilgili problemlerden kaynaklanır ve doğuştan gelen genetik hastalıkların da içinde bulunduğu geniş bir alanı kapsar.

Metabolizma hastalıkları, tek bir hastalık olarak düşünülmez; birçok metabolik hastalığın bir arada bulunması, önemli bir hastalık grubu oluşturur. Akraba evliliklerinin yüksek oranda yaşandığı toplumlarda, birçok hastalık metabolik gen bozulmaları sonucu ortaya çıkar.

Metabolizma Hastalıkları Nasıl Teşhis Edilir?

Metabolizma hastalıklarına tanı koymak, süreç olarak zor ve uzun bir süreç gerektirebilir. Birçok hekim, bu hastalıkların nadir olduğunu düşünerek genlerdeki değişimleri ve hasarları metabolik hastalıklarla ilişkilendirmezler. Bu hastalıkların çoğu kalıtsal olarak anne ve babadan geçmekte olup, görülme oranı olarak bakıldığında nadir görülürler. Gen bozukluklarına bağlı metabolizma hastalıklarının görülme oranı %1 civarındadır. Ülkemizde akraba evliliklerinin sık yaşanması nedeniyle hastalığın görülme oranı daha fazladır. Doğuma bağlı hastalıkların tanısı, sonradan olanlara göre daha kesin olmakla birlikte, bebeğin doğumundan sonra yapılacak bazı tetkikler ile hastalığın teşhisi ve tedavisi yapılabilir. Çocukluk ve yetişkinlik dönemlerinde ortaya çıkan birçok belirtide metabolik hastalık olasılığı akla gelmez, bu nedenle teşhis ve tedavi süreci de uzun zaman alabilir.

Ayrıca, anne karnında bebeğin oluşum sürecinde herhangi bir sorun yaratmayan metabolik olaylar, doğum sonrası bebeğin sağlıklı olması nedeniyle fark edilmeyebilir. Doğum sonrası yapılacak bazı testler, bebeğin ileri yaşamında hastalıklarla boğuşmasını önleyebilmesi bakımından oldukça önemlidir. Metabolizma hastalık çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

İntoksikasyon Türü Metabolizma Hastalıkları

  • Fenilketonüri, MSUD, tirozinemi, homosistinüri
  • MMA, İVA, PA gibi organik asidüriler
  • Üre siklusu enzim defektleri
  • Galaktozemi, Fruktozemi

Enerji Eksikliğine Bağlı Metabolizma Hastalıkları

  • Glikojenozis ve glukoneogenezis defektleri
  • Konjenital laktik asidozlar
  • Yağ asidi oksidasyon defektleri
  • Mitokondriyal solunum zinciri defektleri
  • Peroksizomal hastalıklar

Kompleks Moleküllerin Sentezi ya da Katabolizmasındaki Bozukluk Sonucu Gelişen Metabolizma Hastalıkları

  • Lizozomal hastalıklar
  • Peroksizomal hastalıklar
  • Konjenital glikolizasyon bozuklukları
  • Alfa-1 antitripsin eksiklikleri

Doğuştan Metabolizma Hastalıkları Ortaya Çıkış ve Oluşum Şekillerine Göre

  • Yeni doğan döneminde ağır ve kritik vak'alar
  • Geç başlayan akut ve tekrarlayan bulgular
  • Kronik ilerleme eğilimi gösteren genel bulgular
  • Spesifik ve devamlı bulgular

Metabolizma Hastalıklarının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Diyabet, aşırı kilo ve obezite, insülin direnci, guatr ve tiroit bezi hastalıkları, kemik erimesi hastalıkları, hipertansiyon ve kan yağı bozuklukları metabolik hastalıklar olarak tedavi edilmektedir. Hastanelerde endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları bölümleri, hastanın yaşına, kilosuna ve diğer özelliklerine göre farklılıklar gösterebilmektedir. Oldukça ciddi sorunlar yaratabilen metabolizma hastalıkları, kesinlikle tedavi edilmesi gereken hastalıklardandır. Ani kalp krizleri ile ölüme sebep olabileceği gibi, erken teşhis edilmemesi durumunda zeka geriliğine, erişkinlikte körlüğe kadar götürebilecek göz hastalıklarına, ayak yaraları ve organ kaybına da sebep olabilir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Güncel

Çölyak Hastalığı Diyet Listesi

Çölyak Hastalığı Diyet Listesi

Güncel

Alzheimer Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Alzheimer Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi