Konjenital kalp hastalıkları, anne karnında bebekte kalpte ya da kan damarlarında meydana gelen gelişim bozukluğundan kaynaklanan ve doğumda bebekte olan kalp hastalıkları için kullanılan genel bir tanımlamadır. Konjenital kalp hastalıkları bebeklerde değişik şekillerde meydana gelebilir.
Konjenital kalp hastalıkları nelerdir
Asiyatonik konjenital kalp hastalıkları
Şant lezyonları: Bebeklerin kalbinde kulakçık ve karıncıkta ya da her iki odacığın duvarındaki açıklıkta ya da kalpten çıkan büyük iki atardamarın arasında olması gereken, lakin doğumdan sonra açık kalmış bir damarın olmasıyla yaşanan hastalıktır. Bu açıklıktan kalp kasılması sırasında kanın bir kısmı basıncın düşük olan tarafına geçmekte ve dolayısıyla dolaşımın dengesi bozulmaktadır. Bu rahatsızlık kalbin anormal şekilde yorulmasına yol açar. Şant lezyonları aşağıdaki şekillerde gelişebilir.
- Ventriküler septal defekt (VSD): Bu lezyonda kalbin iki karıncığının arasındaki duvarında açıklık olur. Bu yüzden kalbin solundaki temiz kan kalbin sağına geçer. Bu konjenital kalp hastalığı tedavisinde ilaç kullanılır, gerekirse cerrahi girişim yapılır.
- Atriyal septal defekt (ASD): Bu lezyonda kalp kulakçıkları arasında bulunan duvarda açıklık vardır. Açıklık nedeniyle kalbin solundan sağına temiz kan geçişi olur. Bu yüzden akciğerdeki kan artar ve akciğer damarlarıyla kalpte büyüme meydana gelir.
- Patent duktus arteriosus (PDA): Her bebekte bulunan ve kalpten çıkan büyük iki atardamar arasındaki ara damarın olması gerekir. Doğumdan önce olan bu ara damarın doğumun ardından en geç 3 günde kapanması gerekir. Fakat bazı hallerde bu ara damar kapanmaz. Daha çok erken doğan, prematüre bebeklerde bu soruna rastlanır. Ancak bu bebeklerde sorun kendilinden düzelebilir. Zamanında doğanlarda ise, bu olanak yoktur. Temiz kanın bir bölümü bu damardan akciğere kaçar. Böylece akciğer atardamarındaki basınçta yükselme olur, kalp gereksiz yere çalışmak zorunda kalır.
Obstrüktif lezyonlar: Bu tür konjenital kalp hastalıkları kalp kapakçıkları ya da kalpten çıkan ana damardaki darlık nedeniyle oluşur. Bu yüzden kalp kası zafiyeti oluşarak, ani ölümlere kadar giden ciddi sorunlar yaşanabilir. Bu lezyonların oluşma şekilleri aşağıdaki gibidir.
- Aort darlığı: Bu darlıklar kalpte soldaki ana damar kapağında ya da kapak üzerinde ya da kapak altında meydana gelir. Bu yüzden fazla çalışmak zorunda kalan sol karıncık kalbe kan göndermekte zorlanır. Bunun oluşum nedeni kapakta üç yaprakçık yerine iki tane olması olabilir. Tedavi darlığın derecesine göre planlanır.
- Pulmoner darlık: Bu darlık kalbin sağından akciğere giden ana damar kapağında ya da kapak üzerinde ya da altında olur. Kapağa kan giderken kalp fazla çalışarak yorulur. Ne yazık ki ileri aşamaya kadar fazla belirti vermeyen bu konjenital kalp hastalığı darlık derecesine göre hastayı olumsuz etkiler.
- Aort koarktasyonu: Bu darlıklar kalpte soldaki ana damarın kollarında aşağı tarafta oluşur. Bunda sol karıncık fazla çalıştığı için darlığın üstünde kan basıncı düşer. Beyin ve kollara giden damarlarda ise kan basıncı yükselir.
Mitral kapak prolapsusu (MVP): Bu kalp hastalığında kalbin sağ ve sol karıncığı arasında bulunan kapaktaki iki yaprakçık ya da biri daha kalın olur ya da gevşek ve yumuşak olur. Kalpteki kasılmada kapakta sol kulakçığa sarkma yapar. Bu yüzden kapanmaz ve sol kulakçığa kan gider. Bunun oluşum nedeni çoğu zaman genetiktir.
Siyanotik konjenital kalp hastalıkları
Konjenital kalp hastalıkları içinde bulunan bu rahatsızlıklarda akciğerlere giden kan azalmaktadır. Kalbin sağında farklı yerlerde gelişim bozukluğu meydana gelerek, akciğere gitmesi gereken kan dolaşıma karışmaktadır. Bunun derecesine bağlı olarak ciltte ve dokularda mavi mor renk oluşmakta yani siyanoz olmaktadır.
Büyük arterlerde transpozisyon: Bunda kalpteki sol karıncıktan akciğer atardamarı ters olarak, sağ karıncıktan da aort atardamarı ters çıkar. Bu yüzden akciğerde kan temizlenmez, dolayısıyla vücuda kirli kan gitmiş olur. Bu hastaların doğum sonrası yaşam şansı az olur. Mutlaka tedavi edilmelidir.
Karışım lezyonları: Kalbinde anormal gelişim olan hastalarda, kirli kanla temiz kan birbirine karışır. Vücuda dağılan kanın oksijeni az olur ve siyonik görünüm meydana gelir.
Fallot tetralojisi: Akciğer atardamarındaki darlıkla, kalp karıncıklarının arasındaki açıklık bulunduğu yerden sağ karıncığa doğru kayar. Bu hastalığın belirtisi cildin morarması olur. Genellikle doğumla ya da 1-2 ay sonra ortaya çıkar. Bebeğin yaşına doğru parmak uçlarında kalınlaşma meydana gelebilir. Eğer sorun fazla değilse morarma olmayabilir.
