Aşil Tendon Kopması Nedir?
Aşil tendonu, baldır kaslarını topuk kemiğine bağlayan vücudun en güçlü ve en büyük tendonudur. Yürüme, koşma, zıplama gibi hareketlerde kritik rol oynar. Aşil tendon kopması ise bu tendonun tamamen veya kısmen yırtılmasıdır. Genellikle ani, zorlayıcı hareketler sırasında meydana gelir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Aşil Tendon Kopmasının Belirtileri ve Nasıl Anlaşılır?
Aşil tendon kopması, belirgin ve ani semptomlarla kendini gösterir. İşte kopmayı anlamanızı sağlayacak başlıca belirtiler:
- Ani ve Keskin Ağrı: Kopma anında bileğin arka kısmında, baldırın alt bölgesinde bıçak saplanır veya sert bir darbe almış gibi keskin ve şiddetli bir ağrı hissedilir. Bu ağrı genellikle aniden başlar ve hızla şiddetlenir.
- Yürüme Zorluğu: Etkilenen ayak üzerinde yürümek, parmak uçlarına kalkmak veya itme hareketi yapmak son derece zorlaşır veya imkansız hale gelir. Topuğunu kaldıramama sık görülen bir bulgudur.
- "Patlama" veya "Kopma" Hissi: Birçok hasta, kopma anında yüksek bir ses duyduğunu veya tendonun koptuğunu hissettiğini tarif eder. Sanki arkasından birisi sertçe vurmuş gibi bir his oluşabilir.
- Şişlik ve Morarma: Yaralanmanın olduğu bölgede hızla şişlik ve birkaç gün içinde morarma (ekimoz) gelişir.
- Hassasiyet ve Dokunma ile Ağrı: Tendonun bulunduğu bölgeye dokunulduğunda hassasiyet ve ağrı artar.
- Topuk Kemiğinde Çökme veya Boşluk Hissi: Kopan tendonun iki ucu birbirinden ayrıldığı için, topuğun hemen üstünde (tendonun normalde bulunduğu yerde) elle muayenede bir boşluk veya çökük bir alan hissedilebilir. Bu, en belirgin fiziksel bulgulardan biridir.
Evde Yapılabilecek Basit Kontroller (Doktora Gitmeden Önce Dikkat!)
Bu testler fikir verebilir ancak kesin tanı için mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.
- Thompson Testi (Sıkma Testi): Hasta yüzükoyun yatırılır ve ayakları dizlerden sarkıtılır. Sağlam baldır kası, el ile sıkıldığında ayak aşağıya doğru hareket eder (plantar fleksiyon). Yaralı tarafta ise baldır sıkıldığında ayakta hiç hareket olmaz veya çok az hareket olur. Bu, tendonun kopmuş olabileceğinin güçlü bir göstergesidir.
- Ayak Ucu Hareketi Kontrolü: Oturur veya yatar pozisyondayken, özellikle yaralı ayağınızla tek başınıza parmak ucunuza kalkmaya çalışın. Bunu yapamıyorsanız ciddi bir tendon hasarı olabilir.
Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?
Yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, özellikle de yürüyemiyor veya ayağınızın üzerine basamıyorsanız, vakit kaybetmeden birOrtopedi ve Travmatolojiuzmanına başvurmanız hayati önem taşır. Erken teşhis ve tedavi, iyileşme sürecini büyük ölçüde hızlandırır ve kalıcı fonksiyon kaybını önler.
Tanı Nasıl Konur?
Doktorunuz öncelikle fiziksel muayene yapacak (Thompson testi gibi) ve şikayetlerinizi dinleyecektir. Kesin tanı için genellikle aşağıdaki görüntüleme yöntemlerinden biri veya birkaçı kullanılır:
- Ultrason: Tendonun durumunu gerçek zamanlı olarak gösteren hızlı ve etkili bir yöntemdir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Tendon ve yumuşak dokuların detaylı görüntüsünü sağlar. Tam kopuklukların yanı sıra kısmi yırtıkları da tespit etmede oldukça başarılıdır.
Unutmayın, bu bilgiler yalnızca fikir verme amaçlıdır. Aşil tendon kopması ciddi bir yaralanmadır ve kendi kendine iyileşmez. Doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurun.
| 
