Parmak Tendon Kopması Sonrası Fizik Tedavi Süreci
Parmak tendon kopmaları, el fonksiyonlarını ciddi şekilde etkileyen ve genellikle cerrahi müdahale gerektiren yaralanmalardır. Ameliyat sonrası fizik tedavi, tendon iyileşmesini desteklemek, eklem hareket açıklığını korumak, kas gücünü geri kazandırmak ve elin normal işlevlerine dönmesini sağlamak için hayati önem taşır. Fizik tedavi süreci, iyileşme dönemine göre planlanır ve üç ana aşamadan oluşur.
1. Koruma Dönemi (0-3 Hafta)
Bu erken dönemde amaç, cerrahi onarımın korunması ve kontrollü hareketle tendon kaymasını sağlamaktır. - Atel veya alçı kullanımı: Cerrahın belirlediği pozisyonda parmak sabitlenir.
- Komşu eklem hareketleri: El bileği, dirsek ve omuz eklemlerinde hareket açıklığı egzersizleri yapılır.
- Kontrollü pasif hareketler: Terapist, onarılan tendonu zorlamadan parmağı nazikçe hareket ettirir.
- Ödem kontrolü: Elin yüksekte tutulması, soğuk uygulama ve bandajlama şişliği azaltır.
2. Hareket Dönemi (3-6 Hafta)
Tendon iyileşmesinin güçlendiği bu evrede, kontrollü aktif hareketlere başlanır. - Hafif aktif hareketler: Hastadan, kendi kas gücüyle parmağını belirli açılarda hareket ettirmesi istenir.
- Doku masajı: Skar dokusunu yumuşatmak ve yapışıklıkları azaltmak için masaj uygulanır.
- Eklem mobilizasyonu: Sertleşmiş eklemlere hafif manipülasyonlar yapılır.
- Fonksiyonel aktiviteler: Hafif kavrama ve tutma egzersizleri (sünger sıkma, kil hamuru yoğurma) başlatılır.
3. Güçlendirme Dönemi (6-12 Hafta ve Sonrası)
Tendon tamamen iyileştikten sonra, güç ve dayanıklılık artırıcı çalışmalar ön plana çıkar. - Direnç egzersizleri: Terabant, el egzersiz aletleri veya ağırlıklarla kavrama ve sıkma çalışmaları.
- Koordinasyon ve çeviklik egzersizleri: Küçük nesneleri manipüle etme, yazı yazma, düğme ilikleme gibi ince motor becerileri geliştiren aktiviteler.
- Esneklik çalışmaları: Germe egzersizleri ile tam hareket açıklığı hedeflenir.
- İş ve günlük yaşam aktivitelerine dönüş: Hasta, mesleki ve kişisel ihtiyaçlarına yönelik fonksiyonel eğitim alır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Fizik tedavi programı, cerrah ve fizyoterapist tarafından kişiye özel planlanmalıdır.
- Egzersizler ağrı sınırını aşmadan, düzenli ve doğru teknikle yapılmalıdır.
- Aşırı zorlama, tendonun yeniden kopmasına neden olabilir.
- İyileşme süreci, yaralanmanın şiddetine, cerrahi tekniğe ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Fizik tedavi, parmak tendon kopması sonrası başarılı bir iyileşme için olmazsa olmaz bir süreçtir. Sabırlı ve istikrarlı bir şekilde uygulandığında, el fonksiyonlarında belirgin bir iyileşme sağlanabilir.
|
