Şah Damarı (Karotis Arter) Tıkanıklığı Tedavisi
Şah damarı (karotis arter) tıkanıklığı, boynun her iki yanında bulunan ve beyne kan taşıyan ana damarların daralması veya tıkanması durumudur. Bu durum, felç (inme) riskini önemli ölçüde artırabilir. Tedavi, tıkanıklığın derecesine, hastanın semptomlarına ve genel sağlık durumuna göre belirlenir. İşte şah damarı tıkanıklığının tedavi yöntemleri:
1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Risk Faktörlerinin Kontrolü
- Sigarayı bırakmak: Sigara, damar tıkanıklığını hızlandıran önemli bir risk faktörüdür.
- Sağlıklı beslenme: Doymuş yağ, kolesterol ve tuz tüketimini azaltarak damar sağlığını korumak.
- Düzenli egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta şiddette fiziksel aktivite yapmak.
- Kiloluysanız kilo vermek: Obezite, damar tıkanıklığı riskini artırır.
- Kan basıncını kontrol altında tutmak: Hipertansiyon, damar duvarlarında hasara neden olabilir.
- Diyabeti yönetmek: Kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmak damar sağlığı için kritiktir.
- Kolesterol seviyelerini düşürmek: Yüksek kolesterol, damar tıkanıklığının başlıca nedenlerindendir.
2. İlaç Tedavisi
- Antitrombosit ilaçlar: Aspirin, klopidogrel gibi ilaçlar kan pıhtılaşmasını önleyerek felç riskini azaltır.
- Antikoagülanlar (Kan sulandırıcılar): Warfarin gibi ilaçlar, pıhtı oluşumunu engellemek için kullanılır.
- Statinler: Atorvastatin, rosuvastatin gibi ilaçlar kolesterol seviyelerini düşürür ve damar plaklarının stabilizasyonuna yardımcı olur.
- Antihipertansif ilaçlar: Tansiyonu kontrol altında tutmak için kullanılır.
3. Cerrahi Tedaviler
Karotis Endarterektomi
- Bu cerrahi prosedür, şah damarındaki plak birikiminin temizlenmesi işlemidir.
- Boyun bölgesine yapılan bir kesi ile damara ulaşılır ve tıkanıklığa neden olan plak çıkarılır.
- Özellikle şiddetli darlık (%70 ve üzeri) olan veya geçici iskemik atak (TIA) geçiren hastalarda önerilir.
- Yüksek başarı oranına sahiptir ve uzun vadeli felç riskini önemli ölçüde azaltır.
Karotis Arter Stenti
- Minimal invaziv bir yöntemdir, cerrahi kesi gerektirmez.
- Kasıktan veya koldan bir kateter (ince tüp) ile damara ulaşılır ve tıkalı bölgeye stent (küçük metal kafes) yerleştirilir.
- Stent, damarı açık tutarak kan akışını sağlar.
- Endarterektomi için uygun olmayan hastalarda tercih edilebilir.
4. Takip ve İzlem
- Düzenli kontroller: Tedavi sonrası düzenli doktor kontrolleri ve ultrason incelemeleri önemlidir.
- Yaşam tarzı değişikliklerinin sürdürülmesi: Tedavinin başarısı için yaşam tarzı değişikliklerinin kalıcı olması gereklidir.
- İlaç tedavisinin düzenli kullanımı: Reçete edilen ilaçların doktorun önerdiği şekilde kullanılması hayati önem taşır.
Önemli Uyarı:
Şah damarı tıkanıklığının tedavisi kişiye özeldir. En uygun tedavi yöntemi, kardiyolog, nörolog ve vasküler cerrah gibi uzmanların değerlendirmesi sonucunda belirlenmelidir. Ani gelişen konuşma bozukluğu, yüzde kayma, kol veya bacakta güçsüzlük gibi felç belirtileri görülürse derhal acil tıbbi yardım alınmalıdır.
|
