Mayasıl (Anal Egzama) Nedir?
Mayasıl, anüs (makat) çevresinde görülen kaşıntı, kızarıklık, tahriş ve bazen sulantı ile karakterize bir cilt rahatsızlığıdır. Tıbbi olarak "pruritus ani" olarak da adlandırılır. Hem akut (kısa süreli) hem de kronik (uzun süreli) formları bulunur.
Mayasılın Nedenleri
Mayasılın birçok olası nedeni vardır. Bunlar arasında şunlar yer alır: - Nem: Terleme veya yetersiz kurulama sonucu bölgede nem birikmesi
- Hijyen: Aşırı veya yetersiz temizlik
- Alerjiler: Sabun, deterjan, parfümlü tuvalet kağıdı veya iç çamaşırına karşı alerjik reaksiyonlar
- Beslenme: Baharatlı gıdalar, kafein, çikolata, asitli içecekler gibi tahriş edici gıdaların tüketimi
- Enfeksiyonlar: Mantar (candida), bakteri veya parazit enfeksiyonları
- Hemoroid (basur) veya anal fissür (makat çatlağı) gibi diğer makat bölgesi rahatsızlıkları
- Cilt hastalıkları: Sedef hastalığı, egzama gibi durumlar
- Dar giysiler: Sıkı pantolonlar veya sentetik iç çamaşırları
Mayasılın Belirtileri
Mayasılın en yaygın belirtileri şunlardır: - Makat çevresinde şiddetli kaşıntı (genellikle geceleri artar)
- Yanma hissi
- Ağrı veya rahatsızlık hissi
- Kızarıklık ve şişlik
- Ciltte kalınlaşma veya pullanma (kronik durumlarda)
- Nadiren sulantı veya kabuklanma
Mayasıl Tedavisi
Mayasıl tedavisi altta yatan nedene ve semptomların şiddetine göre değişiklik gösterir. Tedavi yaklaşımları şunları içerir:
1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Evde Bakım
- Bölgeyi temiz ve kuru tutun: Tuvalet sonrası yumuşak, beyaz, parfümsüz tuvalet kağıdı kullanın veya ılık suyla yıkayıp hafifçe kurulayın.
- Nemden kaçının: Pamuklu iç çamaşırı giyin ve günlük olarak değiştirin. Terlemeyi azaltmak için dar giysilerden kaçının.
- Kaşımaktan kaçının: Kaşıma döngüsünü kırmak çok önemlidir. Kaşıma isteği geldiğinde soğuk kompres uygulayabilirsiniz.
- Tahriş edici maddelerden uzak durun: Parfümlü sabunlar, losyonlar ve deterjanlardan kaçının.
- Beslenme düzenlemesi: Semptomları tetikleyen gıdaları (baharatlı yiyecekler, kahve, çikolata, domates, turunçgiller) bir süre diyetinizden çıkararak etkisini gözlemleyin.
2. Tıbbi Tedaviler
- Reçetesiz kremler: Çinko oksit içeren bariyer kremler veya hidrokortizonlu kremler (kısa süreli kullanım için) kaşıntı ve tahrişi hafifletebilir.
- Reçeteli ilaçlar: Doktorunuz daha güçlü kortikosteroid kremler, mantar enfeksiyonu varsa antifungal kremler veya bakteriyel enfeksiyon varsa antibiyotikli kremler reçete edebilir.
- Diğer tedaviler: Aşırı kaşıntı için antihistaminik tabletler veya kronik vakalarda fototerapi (ışık tedavisi) önerilebilir.
3. Altta Yatan Nedenin Tedavisi
Mayasıl hemoroid, anal fissür, mantar enfeksiyonu veya alerjik bir durum gibi başka bir sorunun sonucuysa, asıl tedavi bu altta yatan nedeni hedeflemelidir.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
- Evde uyguladığınız tedavilere rağmen semptomlar bir hafta içinde düzelmezse
- Kaşıntı çok şiddetliyse ve günlük yaşamınızı etkiliyorsa
- Ağrı, kanama veya akıntı varsa
- Bölgede iltihap belirtileri (şişlik, kızarıklık, ateş) görülüyorsa
Önemli Uyarı
Bu bilgiler genel tavsiye niteliğindedir ve profesyonel tıbbi tavsiye yerine geçmez. Mayasıl şikayetiniz varsa, doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir doktora (dermatolog veya proktolog) başvurunuz.
|
