Dış Basur (Eksternal Hemoroid) Nedir?
Dış basur, anüsün dış kısmında, cilt altında bulunan toplardamarların genişlemesi ve şişmesi sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Genellikle ağrı, kaşıntı, şişlik ve bazen kanama gibi belirtilerle kendini gösterir. Kabızlık, uzun süre oturma, hamilelik veya ağır kaldırma gibi faktörler dış basurun oluşumunu tetikleyebilir.
Dış Basur Tedavi Yöntemleri
Dış basurun tedavisi, semptomların şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir. Tedavi seçenekleri genellikle yaşam tarzı değişiklikleri, evde uygulanabilecek yöntemler, ilaç tedavileri ve cerrahi müdahaleler olarak sınıflandırılabilir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Evde Bakım
Bu yöntemler, hafif ve orta şiddetteki dış basur semptomlarını hafifletmek için oldukça etkilidir:
- Lif Alımını Artırma: Bol miktarda meyve, sebze, tam tahıllı gıdalar tüketerek kabızlığı önleyin. Günlük 25-30 gram lif alımı hedeflenmelidir.
- Yeterli Sıvı Tüketimi: Günde en az 8-10 bardak su içerek dışkıyı yumuşak tutun.
- Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz yapmak bağırsak hareketlerini düzenler.
- Tuvalet Alışkanlıkları: Tuvalette uzun süre oturmaktan kaçının. Dışkılama dürtüsü geldiğinde ertelemeyin.
- Sıcak Su Oturma Banyosu: Günde 2-3 defa, 10-15 dakika boyunca ılık su dolu bir leğende oturmak ağrı ve şişliği azaltabilir.
- Bölgesel Temizlik: Anüs bölgesini tahriş etmeden, yumuşak sabunlarla ve ılık suyla temizleyin. Kurularken hafifçe tampon yapın.
- İlaç Tedavileri
Reçetesiz satılan ilaçlar, semptomları geçici olarak hafifletebilir:
- Topikal Kremler ve Merhemler: Hidrokortizon içeren kremler veya anestezik maddeler (lidokain gibi) kaşıntı ve ağrıyı azaltabilir.
- Fitiller: Anüs içine uygulanan fitiller, iç ve dış basur semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Ağrı Kesiciler: İbuprofen veya parasetamol gibi ağrı kesiciler, ağrı ve inflamasyonu kontrol altına alabilir.
- Tıbbi ve Cerrahi Müdahaleler
Evde bakım ve ilaç tedavilerine yanıt vermeyen şiddetli dış basur vakalarında aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
- Lastik Bant Ligasyonu: Basur memesinin dibine lastik bant yerleştirilerek beslenmesinin kesilmesi ve düşmesi sağlanır. Daha çok iç basurda kullanılır.
- Skleroterapi: Basur içine kimyasal bir solüsyon enjekte edilerek küçülmesi sağlanır.
- Infrared Koagülasyon: Infrared ışın kullanılarak basur dokusunun yakılması ve küçültülmesi işlemidir.
- Hemoroidektomi: Şiddetli ve tekrarlayan dış basur vakalarında, basur dokusunun cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. İyileşme süreci diğer yöntemlere göre daha uzundur.
- Stapler Hemoroidopeksi (Longo Yöntemi): Basurun çıkarılmadan yerine tutturulduğu bir cerrahi yöntemdir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden bir doktora (Genel Cerrahi veya Proktoloji uzmanı) başvurmanız önerilir:
- Şiddetli ağrı ve rahatsızlık hissi
- Rektal kanama (özellikle koyu renkli veya pıhtı şeklinde)
- Evde tedaviye rağmen 1 hafta içinde iyileşme olmaması
- Basur memesinde ani büyüme, morarma veya boğulma (tromboze hemoroid)
Önemli Uyarılar
- Teşhis koymadan önce mutlaka bir doktora danışın. Rektal kanama gibi belirtiler basur dışında daha ciddi hastalıkların (örneğin kolon kanseri) habercisi olabilir.
- Reçetesiz satılan ilaçları uzun süre kullanmaktan kaçının.
- Doktorunuzun önerdiği tedavi planına sadık kalın.
Unutmayın, dış basur tedavisi kişiye özeldir ve doğru teşhis için mutlaka bir sağlık uzmanına danışmak gereklidir. |
