Ceviz, cevizgiller familyasından olup, dünya genelinde birçok türü bulunan, sonbaharda olgunlaşan meyveleriyle bilinen değerli bir bitkidir. Hem meyvesi hem de ağacı, farklı alanlarda geniş kullanım imkanı sunar. Ancak ceviz yetiştiriciliği sırasında karşılaşılan bazı hastalıklar, verimliliği olumsuz etkileyebilir. Bu makalede, ceviz hastalıklarının ana türleri ve bu hastalıklarla nasıl başa çıkılabileceği ele alınacaktır.

Ceviz antraknozu, özellikle Anadolu'da yaygın olarak görülen bir hastalıktır. Bu hastalık, ceviz ağacının genç sürgünlerinde, yapraklarında, yaprak saplarında ve meyvelerinde görülür. Yaz aylarının ortasında ağaç üzerinde kenarları kuruyan ve kavrulan ölü yapraklar oluşur ve bu yapraklar daha sonra dökülür. Hastalık, meyve kabuğunda küçük noktalar veya daha büyük lekeler şeklinde de görülebilir. Meyvenin üzerindeki yeşil kabuktan meyveye geçebilen hastalık, meyve üzerinde küçük noktalar veya büyük kara leke şeklinde ortaya çıkar. Enfeksiyon şiddetli ise ağaç yapraksız kalabilir. Sonbaharda dökülen ceviz ağacı yapraklarının imha edilmesi, hastalığın önlenmesi için önemlidir. Bu hastalığın görüldüğü yerlerde, ağacın gövde ve dalları bordo bulamacı (Göztaşı) veya benzeri ilaçlarla her yıl ilaçlanmalıdır.

Kök çürüklüğü, şapkalı bir küf mantarı (fungus) tarafından neden olunan bir hastalıktır. Sonbaharın ilk yağmurlarından sonra şapkaları gelişen bu hastalık, ceviz ağaçlarının kök veya ölü ağaç odunları üzerinde sarıya dönen kahverengi, aşağı doğru siyah renkte 5-15 santim çapında şapkalar oluşturur. Küf mantarları, ağacın odun dokusunda ve toprakta yaşamını sürdürür ve nemli yerlerde daha hızlı gelişir. Bu hastalıkta, hastalığı kapan fidanların sürgün oluşumunda azalma, yapraklarda sararma ve dökülme, sürgün ve dallarında ölüme ve kuruma görülür, en sonunda ceviz ağacı tamamen kurur.

Özellikle kurumaya başlayan ceviz fidanlarının kökleri dahil tamamen sökülüp, açılan çukurlara sönmemiş kireç konulmalı ve birkaç yıl bu alanda meyve yetiştirilmemelidir. Komşu bahçelerden gelen hastalığın sulama yolu ile bulaşmaması için tedbir alınmalıdır.

Kök boğazı tümörü, bir tür bakteri hastalığıdır. Bitki dokusuna yaralar açarak girer ve kök boğaz kısmında tümör oluşturur. Zamanla, ağacın kökünde de tümörler gözlenir. Tümörlerin orta kısımları, ağacın odun dokusunun çürümesine neden olan küf mantarları ve diğer patojenlerin bu yere yerleşmesine yol açar. Bu hastalıkta bulaşan fidanlar uzamaz, yaşlı ağaçlarda ise odun çürümesi olur.

Bu hastalıkla biyolojik mücadele yapılabilir. Fidan dikiminden önce, fidanın Agrobacterium radiobacter'in K84 ırkı ile yapılan süspansiyonlara daldırılması başarılı olabilmektedir.

Ceviz yanıklığı, bakteri türü bir hastalıktır. Yalnızca Juglans cinsine ait ceviz türlerinde enfeksiyon yapar. Kış aylarını uyur gözlerde geçiren bu hastalıkta, cevizin ilk oluşum sürecinde bakırlı preparatlar ile koruyucu ilaçlama uygulanır.

Ceviz hastalıkları, ceviz yetiştiriciliğinde karşılaşılabilecek ciddi problemler arasındadır. Bu hastalıkların etkin bir şekilde yönetilmesi, ceviz verimliliğinin ve kalitesinin korunması açısından kritiktir. Hastalık tespiti ve erken müdahale, zararın en aza indirilmesi için önemlidir. Ayrıca, biyolojik ve kimyasal mücadele yöntemlerinin yanı sıra, kültürel uygulamalar da hastalıkların kontrolünde etkili bir rol oynar. Ceviz yetiştiriciliği yapan üreticilerin, bu hastalıklarla ilgili bilgi sahibi olması ve gerekli önlemleri alması büyük önem taşımaktadır.