Sarkoidoz hastalığı, nedeni kesin olarak bilinmeyen, vücuttaki hemen her dokuyu ve organı etkileyebilen sistemik bir hastalıktır. En sık görüldüğü alanlar ise akciğerler ve göğüs bölgesindeki lenf bezleridir. Ayrıca, sarkoidoz hastalığı aynı anda birden fazla dokuyu ve organı etkileyebilir ve aniden ortaya çıkabilir. Hastalığın nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, uzmanlar uzun süreli ve düşük yoğunlukta antijenik uyaranın bağışıklık sistemini harekete geçirmesi ve granülomlar oluşturması olarak düşünmektedirler. Bu immünolojik süreç, bakteri, parazit, virüs gibi enfeksiyöz ajanlarla veya zirkonyum, berilyum gibi nonenfeksiyöz ajanlarla başlayabilir.

Sarkoidoz hastalığı en fazla genç ve orta yaş grubundaki kişilerde görülür. Hastalığa tanı koymak için belirgin bir semptom yoktur ve belirtiler hastalığın etkilediği organ ve dokuya göre farklılık gösterebilir. Hastaların çoğunda belirgin bir bulgu olmayabilir ve genellikle tesadüfen yapılan akciğer grafisi sarkoidoz hastalığını gösterebilir. Hasta grubunun %30 kadarında ise iştahsızlık, halsizlik, yorgunluk, ateş gibi genel belirtiler ortaya çıkabilir.

Hastaların bir bölümünde ise:

gibi belirtiler olabilir. Bu belirtiler, hastalığın etkilediği organa göre değişir. Solunum yoluyla ilgili belirtiler genellikle akciğer tutulumunda görülür. Bazı hastalarda boyunda veya koltuk altında lenf bezi büyümesi gözlenebilir. Sarkoidoz hastalığı gözleri etkilerse, görmede bulanıklık, kızarma, ışıktan rahatsızlık duyma gibi belirtiler oluşabilir. Cilt tutulumu varsa ciltte kabarık lezyonlar olabilir. Beyin tutulumu nadir olsa da baş dönmesi, ağrı, görme sorunları ortaya çıkabilir. Hastalarda böbrek taşı oluşma riski de fazladır ve bu durumda bel ağrısı, idrar yapma sorunları yaşanabilir.

Hastalarda genellikle belirgin muayene bulgusu olmadığından, sadece cilt tutulumu varsa kabarık lezyonlar tanıda yardımcı olabilir. Akut hastalık belirtilerinde eklem ağrısı, ateş, yorgunluk gibi belirtiler, cilt tutulumu sarkoidoz hastalığı şüphesine neden olabilir. Tanı için öncelikle akciğer grafisi çekilir. Bu grafide lenf bezlerinde büyüme ve dokudaki hastalıkla ilgili gölgelenmeler tespit edilebilir. Sarkoidoz hastalığı dört evre olarak değerlendirilir. İlk evrede hastaların akciğer grafisi normal çıkar. Diğer evrelerde ise hastalık bulgularına rastlanabilir. Eğer akciğer grafisi bulguları hastalıkla bağdaşırsa, kan testleri, göz muayenesi, idrar testleri, akciğer tomografisi ve solunum fonksiyon testleri gibi tetkiklere başlanır. Hastaların bazılarında kalsiyum oranı yüksek çıkar, bazılarında karaciğer enzimleri yükselir. Bu bulgulara rağmen tanı koymak güç olabilir. Kesin tanı için biyopsi yapılması esastır. Doku parçalarının laboratuvarda incelenmesiyle hastalığa kesin tanı konulabilir.

Hastalığın seyri tanı aşamasındaki klinik tabloyla bağlantılıdır. Aniden akut seyir izleyen hastalık belirtileri kendiliğinden gerileyebilir. Fakat sinsi ilerleme gösteren sarkoidoz hastalığı kronikleşme eğilimindedir. İlk iki evrede, hastaların organ tutulumu olmadığında tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Bu hastaların yakından takip edilmesi gerekir. Ancak beyin, akciğer, böbrek ve göz gibi organları tutan sarkoidoz hastalığı tedavi edilmelidir. Hastalar tedaviyle ya da kendiliğinden iyileşmiş olsa da hastalık yeniden nüksedebilir. Bu yüzden hastaların tedaviden sonra da düzenli olarak takip edilmesi önemlidir.