Yememe Hastalığı
Yememe hastalığı, toplumda en fazla sosyo ekonomik düzeyi yüksek ailelerde görülen bir sorundur. Anoreksiya diye tanımlanan bu hastalık kişilerde yemek yememenin yanında, uyku azlığı, aşırı aktiflik gibi belirtilere de neden olabilir. Hastalığın ortaya çıkışında kişinin kilo almaktan korkması, psikolojik etkenler, mankenlere özenti, gelişim sorunlarının olması gibi etkenler etkili olabilir.
Yememe hastalığı her yaştan kişiyi etkileyebilse de en fazla ergenlik dönemindeki kişilerde görülür. Aşırı şekilde zayıflama isteği olan kişilerde daha yaygındır. Hastalığın ortaya çıkışı kişinin yediklerinden dolayı pişmanlık duymasıyla, yiyeceklerden tiksinmesi ve kusma isteğinin oluşmasıyla ya da besinlere sonradan hiç ulaşamayacağı hissinin olmasıyla gerçekleşebilir.
Yememe hastalığı toplumda genç kızlar arasında daha fazla görülebilir. Özellikle mankenliğe özenti, dansözlük, aktörlük gibi mesleklere özenti ya da bu mesleklere çalışanlarda daha etkili olabilir. Yememe hastalığı olan kişilerde aynı zamanda homoseksüellik, anksiyete, depresyon, uyuşturucu kullanımı gibi sorunlarda aynı anda olabilir. Bunların dışında hastalar arasında kronik hastalığı olanlar, aktörler, vejetaryenlere bulunur. Bu durum yememe hastalığının ortaya çıkışında mesleklerin ve kişinin sağlığının da etkili olduğunu göstermektedir. Kişilerdeki kültürel özellikler, genetik etkenler, yetiştirilme tarzı, biyolojik özelliklerde hastalığın ortaya çıkışında etkilidir. Zayıflık hastalığı şeklinde tanımlanan yememe hastalığı kişinin beyninde kalıcı hasara yol açabilir.
Aşırı kilo kabıyla beyin kütlesinde azalma, kimyasal reaksiyonların anormal şekilde gerçekleşmesi gibi olumsuzluklar meydana gelebilir.
Yememe hastalığı tanı kriterleri- Hastalarda kiloyu gizleme eğilimi: Yememe hastalığına yakalananlar kalın giysiler giymeyi tercih ederek, kilolarını gizleme eğilimine girerler.
- Yemeklerini tek başına yeme eğilimi: Yediklerinin başkaları tarafından görülmesini istemedikleri için, hastalar tek olarak yemek yemeyi tercih ederler.
- Hastaların beden algısında bozukluk olması: Hastalar zayıf bile olsalar, kendilerini şişman olarak görür ve fazla kilodan yakınırlar.
- Hastaların en az 3 ay adet görememesi: Hastaların aşırı kilo vermesiyle birlikte en az 3 ay süreyle adet görememiş olması hastalığın tanısında önemli bir kriterdir.
- Yeme alışkanlıklarındaki tuhaflıklar: Hastalar yemek sırasında ellerindeki çatal, bıçakla, tabakla oynama, lokmaları çok uzun çiğneme, besinlerin düşük kalorili olanları seçme gibi anormal hareketlerde, seçimlerde bulunurlar
- Sosyal yaşamdan kendini alıkoyma: Hastaların bir anda sosyal aktivitelerden uzaklaşması, arkadaş ve dost çevresinden kendini soyutlaması, mutsuz bir tablo çizmesi yememe hastalığı belirtileri arasındadır.
- Hastalarda yiyecek saplantısı olması: Hastalardaki yemek tariflerine karşı aşırı bir ilgisi vardır.
- Takıntılı şekilde egzersiz yapma isteği: Hastalarda besinlerden aldıkları kalorileri kısa sürede yakma isteğiyle sürekli egzersiz yapma takıntıları olur. Bunu sadece el ve ayaklarını bile oynatarak göstermek isterler.
- Ciltte yumuşama, cilt soluklaşması: Aşırı zayıflıktan dolayı hastaların ciltleri koruma mekanizması nedeniyle yumuşar ve solgunlaşır.
- Hastalarda kabızlığı önleme için ilaç kullanma eğilimi: Kolay kilo kaybetmek için hastalar kabızlığı önleyen, ishal yapan ilaçlar kullanmaya başlar.
- Mide ağrısı çekme: Uzun süre midesi boş kalan yememe hastalığı olan kişilerde mide ağrıları da görülebilir.
Yememe hastalığı olan kişilerin davranışları
Bu hastaların en belirgin davranış bozukluğu kâbus haline gelmiş olan kilo alma korkularının olmasıdır. Önceden saplantı haline getirdikleri kişilerin kilosuna inebilmek için ya da önceki kendi kilolarına inebilmek için hedefleri olur ve her gün birkaç defa tartılmaya başlarlar. Çevresinde kişilerle birlikte yemek yerken aç olsalar bile tok olduklarını özellikle belirtir, az yer ya da hiç yemezler. Kısa sürede verdikleri kilolar dikkat çekici derecede fazladır. Adet olamazlar, sürekli kabızlıktan yakınırlar. Az yeseler bile mide şişkinliği, gz, hazımsızlık gibi sorunları olur. Yemek dışında temizlik yapma, iş yapma, ders yapma gibi saplantılı aktiviteleri olur. Sıkça egzersiz yapmayı isterler. Ayrıca cinsel istekleri belirgin şekilde azalır.
Yememe hastalığı tedavisi nasıl yapılır?
Hastaları psikolojik olarak etkileyen bu hastalıkla kendi çabalarınızla mücadele edemezsiniz. Zorlu bir tedavi süreci için profesyonel destek alınmalıdır. Tedavide tıbbi, psikolojik destek yanında beslenme konsültasyonu bulunmalıdır. Ancak hastalar genellikle tedaviye ihtiyaçları olmadığı düşündüklerinden tedavide geç kalınabilir. Tedaviye başlansa bile bu uzun bir sürece yayılır. Tedaviyle yememe hastalığını yenen kişilerde bunun tekrarlama olasılığı bulunduğundan, sürekli kontrol altında olmaları tavsiye edilir.
19.01.2024 13:21:46
Yememe Hastalığı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
