Meslek Hastalıkları, sigortalının çalıştığı ya da yaptığı işin niteliğinden dolayı sürekli tekrarlanan bir nedenle ya da işin yürütüm şartlarından dolayı uğradığı geçici veya kalıcı hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük durumudur. İşle ilgili hastalıklar, ortaya çıkış sebebi karmaşık olan, oluşmasında ve gelişiminde çalışma ortamı ve çalışma şeklinin diğer nedenler arasında önemli faktör olduğu hastalıklardır.
Bir hastalığın
meslek hastalıkları olarak değerlendirilmesi için hastalık ve meslek arasında nedensellik bağının olması gerekmektedir. Meslek hastalıklarının çeşitleri ve sınıflandırılması nedensellik bağının kurulmasına ve hastalığın işin şartlarından kaynaklı olup olmadığının anlaşılmasına yardımcı olması bakımından önem taşımaktadır.
Meslek hastalıkları hangi meslekte olursa olsun devlet tarafından sahip oldukları haklar vardır.
Meslek Hastalıkları tamamıyla önlenebilir hastalıklardır. Hastalığı önlemek için hastalığa neden olan tüm etkenlere karşı önlem almak gerekir. Meslek hastalıkları konusunda çalışanların bilgilendirilmesi gerekir.
Meslek Hastalıkları Tanısı Nasıl Yapılır?
Meslek hastalıkları tıbbi ve yasal işlemler gerektirmektedir. Meslek hastalıkları tanısı için iş risklerinin işveren tarafından kontrol edilmediği ve çalışanın bu yüzden hastalandığı ya da fonksiyon kaybına uğradığı tespit edilmelidir. Bu yüzden bu tanı ve süreç yetkilendirilmiş sağlık birimleri tarafından yürütülür.
Ayrıca meslek hastalıklarının tanısı, meslek hastalığına yakalanan kişinin çalışma arkadaşları için de erken tanı şansı tanır. Aynı ortamda bulunan diğer işçiler için gerekli önlemlerin alınması gerekir. Meslek hastalığı tanısı konulduktan sonra iş göremezlik maaşı, tazminat ve cezai sorumluluk gibi süreçler başlatılır.
Meslek Hastalıkları Çeşitleri Nelerdir?
Meslek hastalıkları tümüyle önlenebilir hastalıklardır. Ülke ve halk sağlığı için önemli bir yere sahiptir. Yapılan araştırmalar sonucunda meslek hastalıkları sınıflandırılması yapılmıştır. Bunlar;
- Fiziksel Kaynaklı Meslek Hastalıkları: İş yerinde sürekli olarak karşılaşılan fiziksel etkenlerin temeli sıcaklık ve gürültüdür. Bunların dışında radyasyon, titreşim ve yüksek basınç da risk oluşturmaktadır.
- Kimyasal Kaynaklı Meslek Hastalıkları: Çok sayıda kimyasal etkene bağlı meslek hastalığı görülmektedir. Bu etkenlerin bazıları öldürücü olabilen zehirlenme olaylarına yol açabilir, bazıları sinir-ruh sistemi belirtileri ve davranış bozukluklarıyla seyredebilir ya da kanserlerin gelişmesine neden olabilirler.
- Toz Kaynaklı Gelen Meslek Hastalıkları: Bazı tozlar deri ve mukozalarda uyarıcı his uyandırır, bazıları da akciğerde depolanır ve solunum sistemi hastalıklarına yol açar, bazıları ise kanser gelişimine yol açar.
- Biyolojik Kaynaklı Meslek Hastalıkları: bu grupta başlıca sağlık personelleri ile tarım ve hayvancılık işlerinde çalışanlarda görülen hastalıklar yer alır. Tüberküloz, şarbon ve parazit hastalıkları en çok rastlanan biyolojik meslek hastalıklarıdır.
Meslek Hastalıkları Korunma Yolları Nelerdir?
Meslek hastalıkları tedavisinden önce hastalıklardan korunmak ve gerekli önlemleri almak gereklidir. Meslek hastalıklarından korunma yolları 3 ana başlık altında toplanır. Bunlar;
- Tıbbi Korunma Yolları: bu korunma yöntemi hem işçiyi hem de işvereni ilgilendirmektedir. İşçinin işe alınmadan önce kontrolden geçirilmesi ve periyodik olarak sağlık kontrollerinin yapılması gerekmektedir. Ayrıca çalışanların meslek hastalıkları konusunda bilgilendirilmesi gerekmektedir.
- İş Yeri Çevresindeki Zararlardan ve Çalışma Şartlarından Korunma Yolları: işçinin daha önceden çalışma riskleri konusunda bilgilendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca çalışma ortamındaki riskler en aza indirilmeli ve olumsuz şartların giderilmesi gerekir.
- İşçiye Ait Korunma Yolları: Çalışanların iş sırasında iş güvenliği ve sağlığı kurallarını bilerek bunlara uygun davranışlar göstermeleri gerekmektedir. Sağlık ve hastalık konusunda işçi gerekli eğitimlerini tamamlamalı. Ayrıca risk ve tehlike gördüğü yerlerde yasal haklarını kullanarak iş yeri yetkililerine başvurmalı.
Meslek Hastalıkları Kapsamında Sayılan Sigortalılar Kimlerdir?
- Türkiye iş-kur kursiyerleri
- Vazife ve harp malulleri
- Çırak ve stajyerler
- Tutuk evlerinde ve ceza infaz kurumlarında çalışanlar
- Mahalle ve köy muhtarlar
- Hizmet akdi kapsamında çalışanlar
Meslek Hastalıklarına Yakalananlara Sağlanan Hakları Nelerdir?
- Sigortalı kişiye iş göremezlik ödeneği verilir.
- Meslek hastalıkları sonucu ölen kişinin gelirleri yakınlarına verilir.
- Meslek hastalığı sonucu ölen kişinin cenaze masrafları karşılanır.
- Gelir bağlanmış kız çocuğuna evlenene kadar ödenek verilir.
