Lyme hastalığı, kara bacaklı ve bazı diğer kene çeşitlerinin sebep olduğu bir hastalıktır. Hastalığı bu kenelerin taşıyıcılığını yapan Borrelia burgdorferi adlı bir bakteri sebep olur. Keneler ise bu bakteriyi fare ya da geyikleri ısırarak taşımaya başlarlar. Borrelia burgdorferi adlı bakteriyi taşıyan bir kene insanı ısırdığında insanda Lyme hastalığı başlar. Lyme hastalığı üç evreden oluşur. Birinci evrede hastalık vücuda yayılmamıştır, ikinci evrede hastalık vücuda yavaş yavaş yayılmaya başlar, üçüncü evrede ise hastalık tamamen vücuda yayılmış olur.
Lyme hastalığı risk faktörleri nelerdir?
Uzun çimlerde gezmek
Kene taşıyan evcil hayvanları barındırmak
Bahçecilik, tarım, avlanma gibi aktivitelerde bulunmak lyme hastalığı için risk faktörleridir.
Lyme hastalığı belirtileri nelerdir?
Lyme hastalığında birinci evre belirtilerinde bakteri vücuda alındıktan günler ya da haftalar sonra belirtiler görülmeye başlar. İlk evre belirtileri nezle türü hastalıklarla hemen hemen aynıdır.
Ateş
Titreme ve üşüme
Eklem ağrısı
Baş ağrısı
Halsizlik
Kas ağrısı
Boyun sertleşmesi
Kenenin ısırdığı yerde hafif şişlik ve kızarıklık
Lyme hastalığı ikinci evreye ulaştığında belirtiler farklılaşabilir. Kene ısırmasından birkaç hafta ya da ay sonra şu belirtiler yaşanabilir;
Kenenin ısırdığı kızarık bölgede uyuşma ve ağrı
Yüz kaslarında güçsüzlük
Kalp çarpıntısı
Göğüs ağrısı
Nefes darlığı
Lyme hastalığının üçncü evresind eyaşanan belirtiler enfeksiyon vücuda alındıktan aylar ya da yıllar sonra yaşanabilir. Bu belirtiler;
Eklemlerde şişme
Kas hareketlerinde anormallik
Uyku düzensizlikleri
Kas zayıflaması
Görme problemleri
Karıncalanma ve uyuşukluk
Düşünce, konuşma gibi hafıza problemleri
Lyme hastalığı nasıl teşhis edilir?
Lyme hastalığında yaşanan belirtiler sonucu sağlık kuruluşuna başvurulduğunda tanı için ilk önce hastalığa sebep olan bakteriye karşı vücudun üretmiş olduğu antikorlar kontrol edilir. Bunun için kan testi yapılır. En yaygın kullanılan test ELISA testidir. ELISA testinden emin olmak için immünoblot testi uygulanır.
Lyme hastalığı ikinci evreye ulaşmışsa ve hastalık yaygınsa herhangi bir test yapmaya gerek kalmayabilir. Hastalığın erken döneminde uygulanan enfeksiyon testleri sorunsuz çıkabilir. Enfeksiyon yayılmışsa şu testler yapılır;
Beyin için MR
Kalp ekosu
Elektro-kardiyogram
Omurilikten sıvı alma
Lyme hastalığı tedavisi nasıl yapılır?
Lyme hastalığı için antibiyotik tedavisi kullanılır. Kullanılacak antibiyotik ve süresi, hastalığın evresi ve yaşanan belirtilere bağlı olarak değişebilir. Tedavi devam ettiği sürece hasta ve doktor devamlı iletişim içinde olmalıdır.
Lyme hastalığı erken evre tedavisi: Hastalığın erken evrede tanınması ve tedaviye başlanması çok önemlidir. Erken evrede tedaviye başlandığında belirtiler 20 gün içinde geçer. Erken dönemde başlatılan antibiyotik tedavisi sayesinde iyileşme hızlı şekilde gerçekleşir. Erken evrede tanınmayan ve ileri evreye ulaşan hastalığın tedavi ve iyileşme süreci daha zor olur.
Lyme hastalığı ileri evre tedavisi: Nonsteroidik anti-enflamatuvar ilaçlar ileri dönem hastalıkta eklem ağrılarını hafifletmek amacıyla kullanılır. Antibiyotik tedavisine devam edilir. Antibiyotikler enfeksiyon ve kronik eklem ağrıları için kullanılır. Eğer hastalıktan dolayı eklemler fazla yıpranmışsa tedavi süreci oldukça uzun olabilir ya da antibiyotikler yetersiz kalabilir. Uyuşma ve karıncalanma hislerini iyileştirmek için uzun vadede antibiyotikler kullanılır. Uzun vadede antibiyotikler ayrıca sinir sistemi sorunları ve menenjit gibi durumlar gelişmişse de kullanılabilir. Hastalığın son evresinde kalp atışı düzensizliği, perikard iltihap gibi kalp sorunları gelişmişse antibiyotik ve artı tedavi metotları uygulanır.