Dizanteri Hastalığı: Şiddetli ishal ile ayırt edilebilen bir tür kalın bağırsak hastalığıdır. Bulaşıcı ve salgın bir hastalık olan dizanteri hastalığı olanhastalarda ishal görülmektedir. Bu hastalığa yakalanan insanlarda, sümüklü ve kanlı dışkılama vardır. Ayrıca hastalarda iştahsızlık karın ağrısı ve ateş görülür. Dizanteri hastalığı su ya da besin yoluyla bulaşır. İki tür dizanteri vardır. Bunlar; Basilli dizanteri ve Amipli dizanteri. Dizanteri hastalığı çok eski tarihlerden beri bilinmektedir. Elde edilen bilgilere göre ilk olarak, M. Ö. 380 yılında İran ordusundaki bir ortaya çıkan bir salgın esnasında dizanteri, Herodotus tarafından bulunmuştur. Amipli ve basilli dizanteri arasındaki fark ise ilk defa 1859 yılında tespit edilmiştir. Daha önceki yıllarda bu iki tür dizanteri birbirleriyle karıştırılmıştır. Dizanteri Hastalığı daha çok askeri hareketler, savaş zamanları, toplumun iyi beslenememesi ve göç zamanlarında sağlık kurallarına gereği gibi dikkat edilmediğinde ortaya çıktığı görülmüştür.
Basilli dizanteri: bu dizanteri türünde mikrop vücuda girdikten itibaren 2-7 gün içerisinde belirtileri görülmeye başlar. Basili dizanteri hastalığının salgın durumu almasında karasineklerin etkisi çok fazladır. Bu hastalığı taşıyan hastalarda halsizlik, ateş, koyu kıvamlı ve kanlı ishal ile karın ağrısı şikâyetleri vardır. Basili dizanteri hastalığında yapılacak ilk şey hastayı, hastalık taşımayan ortamdan ayrı tutmak gerekir.
Amipli dizanteri: Vücut içine mikrop girmesini takip eden 1-3 hafta arasında, dizanteri belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Amipli dizanteri hastasında halsizlik, ateş, kilo kaybı, kanlı ishal ve karın krampları rahatsızlıkları ortaya çıkar.
Dizanteri Hastalığının Ortaya Çıkışı ve Yayılması: Shiga, 1898 senesinde Japonya'da dizanteri hastalarından dizanteri basili üretti, hasta iyileştikten sonra, basililerin dışkılamada kaybolduklarını gördü. Basilli dizanteri türü salgınlar yapabilmekte iken, amipli dizanteri nadir vakalar şeklinde görülür. Basilli dizanteri shigella grubu tarafından oluşur ve uygun şartlarda salgınlar olur. Basili dizanterini oluşturan ana faktör insanlardır. Bu hastalığın bulaşması; direkt temas yoluyla, su, besin maddeleri gibi dolaylı yollardan olur. Direkt temasla bulaşma genellikle, umuma açık telefon kabinleri, umumi tuvaletler, ortak kullanılan mutfak araç gereci, ev eşyaları vs. Bünye yapısına göre hafif dizanteri olanlar, istirahata ihtiyaç görmeden ayakta gezen hastalar, bu hastalığı kolay bir şekilde bulaştırırlar. Bir insanda hafif olan hastalık belirtisi, başka bir insanın çok ağır bir şekilde geçirmesine neden olabilir. Dizanteri hastalığını hiçbir belirti göstermeden geçiren insanlarda vardır.
Dizanteri HastalığındanKorunma ve Tedavi: Hastalığı taşıyanlar, hasta olmayanlardan ayrılması sağlanır. Umuma açık yerler dezenfekte edilmeli, sürekli temiz tutulmalıdır. Hastalığı taşıyan insanlar besinle alakalı iş yerlerinde çalıştırılmamalıdır. Salgın zamanı çiğ sebze ve meyve yenilmemeli, bu besinler tüketilmeden önce iyi temizlenmelidir. Dizanteri Hastalığının en önemli ilacı emetindir. Chloroquine ve metronidazol bu hastalık için etkilidir.