{
    "title": "Çölyak Hastalığı",
    "image": "https://www.hastaligi.gen.tr/images/colyak-hastaligi-4451.jpg",
    "date": "21.01.2024 19:44:42",
    "author": "emine kedici",
    "article": [
        {
            "article": "<div><b>Çölyak hastalığı;</b> bir sindirim sistemi hastalığıdır. İnsanların bağırsaklarında yer alan besin maddelerinin emilmesine katkı sağlayan ve villüs adı verilen bir yapı yer almaktadır. <b>Çölyak hastalığı</b>na bağlı olarak bu yapı zamanla bozulur. Bu duruma bağlı olarak besin maddelerinin emilimi de gittikçe zorlaşır. <b>Çölyak hastalığı</b> ince bağırsak hastalığıdır ve tabiri caiz ise ince bağırsağın glüten yönünden zengin gıdalara karşı gösterdiği alerjik reaksiyon olarak tanımlanabilir. <b>Çölyak hastalığı</b>na bağlı olarak besin maddeleri içerisinde bulunan protein ve mineraller emilemediği için bir süre sonra bazı hastalıklar da baş gösterebilir. <b>Çölyak hastalığı</b> bebekler, yaşlı fark etmeden her bireyde görülebilir. Hastalığın tedavisi süreci uzundur. <b>Çölyak hastalığı</b>yla mücadele edebilmek için hastaların çok büyük bir iradeye sahip olması gerekir. Çölyak hastaları mutlaka glüten yönünden fakir olan gıda maddeleriyle beslenmek zorundadır. Hastalığın zorluğu da bu noktadan kaynaklanmaktadır. Yenilen tüm besin maddelerinin hemen hemen tamamında bol miktarda glüten bulunmaktadır. Glütenin eser miktarda olması bile hastanın hemen reaksiyon göstermesine neden olabilir. Bu nedenle aşırı hassasiyet gösterilmesi tavsiye edilir.</div><div><br></div><div><b>Çölyak hastalığının belirtileri nelerdir?</b></div><div><ul><li><b>Çölyak hastalığı</b> bulunan bireylerin yakındıkları en büyük şikâyet ishaldir Başta çocuklar olmak üzere tüm çölyak hastalarında ishal görülür. Özellikle glüten içeren gıdaların tüketilmesiyle anında ishal meydana gelir.</li><li><b>Çölyak hastalığı</b> bulunan çocuklarda gelişim geriliği, anemi gibi bazı belirtiler de baş gösterebilir.</li><li>Diğer çölyak hastalarında ise halsizlik, zayıflama, karın ağrısı, şişkinlik, bağırsak gazı gibi belirtiler yaşanır.</li><li><b>Çölyak hastalığı</b>nın denetim altında tutulmadığı durumlarda hastalığın ilerlemesi kaçınılmaz bir hal alır. Bu durumda hastalarda anemi, bazı kemik hastalıkları, karaciğer hastalıkları ve cilt hastalıkları görülmeye başlanır. Karaciğer hastalıklarının başındaysa enzim bozukluğu hastalıkları gelir.</li><li>Yine hastalığın şiddetinin artmasına paralel olarak gıda maddelerinin içeriğinde bulunan proteinlerin emilimi yavaşladığı için protein eksikliğine bağlı hastalıklar, B vitamini eksikliği, D vitaminin azalması sonucu D vitamini eksikliği de görülür.</li><li>Ayrıca kalsiyum azalmasına bağlı olarak kemik ve dişlerle ilgili de bazı sağlık sorunlarının yaşanması kaçınılmaz olur. Bir süre sonra dudak kuruluğu, çatlama görülmeye başlar.</li><li><b>Çölyak hastalığı</b>nın çok ilerleyen aşamalarında ise bazı kimselerde bağırsak kanseri veya şizofren gibi bazı psikolojik hastalıklar görülebilir.</li></ul><div><b>Çölyak hastalığının teşhisinin konulması</b></div><div><br></div><div><b>Çölyak hastalığı</b>nın tanısının konulabilmesi için hastadan kan alınır. Alınan kanda bulunan antikorlar belirlenir. İlave olarak endeskopi ve bağırsaktan biyopsi alınması da gerekebilir. Endoskopi en zor uygulanan tanı yöntemidir. Endoskopi yapılırken hastanın onikiparmak bağırsağına ulaşılır. Bağırsağın birkaç noktasından doku örneği alınır ve laboratuvarda bu doku örneği incelenir. <b>Çölyak hastalığı</b> tanısının konulması aşamasında daha çok transglutaminaz antikoru testi ve anti-endomisyum antikoru testine yer verilir.</div><div><br></div><div><b>Çölyak hastalığı</b> belirtilerinden yakınan kişinin aile geçmişinde <b>çölyak hastalığı</b>nın bulunması durumunda da bir kısım genetik testlere ağırlık verilebilir.</div><div><br></div><div><b>Çölyak hastalarının dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir?</b></div><div><ul><li>Çölyak hastalarını zorlu ve meşakkatli bir tedavi süreci beklemektedir. Bu süreçte hem çok iradeli hem de sabırlı davranmak gerekir. Hastalığın ilerlemesine engel olabilmek neredeyse hastaların elindedir. Bu nedenle çölyak hastalarına bu bilincin verilmesi gerekir.</li><li>Çölyak hastalarının glüten yönünden fakir gıdalarla beslenmesi gerekir. Bu nedenle de doktor tarafından verilen çölyak diyetine sadık kalınması özellikle tavsiye edilir.</li><li>Glüten içermeyen besin maddesi yok gibidir. Fakat günümüzde hem Ülkemizde hem de yurt dışında pek çok ülkede glüten yoksunu gıda maddesi üretimi yapılmaktadır. Bu gıda maddeleri ambalajlı olarak satılmaktadır. Bu gıda maddelerinin diğer glütenli gıdalardan ayrılması için üzerinin okunması gerekir. Glütensiz gıda maddesi ambalajlarında glüten içermez ifadesi yazar. Bu ürünlerle beslenmek <b>çölyak hastalığı</b>nın ilerlemesine katkı sağlar.</li><li>Çölyak hastalarının dışarıda satılan hazır gıdaları tüketmemesi gerekir. Ayrıca kişinin sağlık durumu ile ilgili bilgisi olmayan kişiler tarafından hazırlanan gıda maddelerinin tüketimi konusunda oldukça hassas davranılması gerekir.</li><li><b>Çölyak hastalığı</b>yla mücadele etmek için sadece hastalara değil hastalarla aynı mekânı paylaşan kişilere de bir kısım görevler düşmektedir. Bu kişilerin çölyak hastalarının görebileceği şekilde glütenli ürünleri tüketmesi hastanın da irade göstermesini zorlaştırır. Bu nedenle hastanın sağlık durumuna saygı gösterilmesi hastanın hastalıkla başa çıkmasına büyük katkı sağlayacaktır.</li><li>Glüten içeren pasta, kurabiye gibi özel gıda maddelerinin evde glüten yönünden fakir gıdalarla hazırlanması çölyak hastalarının sağlıksız gıdalara yönelmesine engel olacağı unutulmamalıdır. Özellikle çocuklarda <b>çölyak hastalığı</b>yla mücadele eden anne babaların bu şekilde alternatif besin maddeleri hazırlanması hem çocukları mutlu eder hem de onların sağlıklı beslenmesine katkı sağlar.</li><li><b>Çölyak hastalığı</b>nda bazı masum tavizlerin dahi geri dönüşü olmayan hastalıklara neden olacağı unutulmamalıdır. Bu nedenle çölyak hastalarının sık sık sağlık kontrolünden geçmesi ve çölyak diyetine önerilen şekilde uyması şarttır.</li><li><b>Çölyak hastalığı</b> nedeniyle bağırsaktan hızlı bir şekilde dışarı atılan protein, mineral ve vitaminlerin de hızlı bir şekilde yerine konulması gerekir. Bu nedenle doktor kontrolü esnasında bu durumunda hatırlatılmasında fayda bulunmaktadır.</li></ul></div>"
        }
    ]
}