Vajinismus hastalığı nedir, toplumda sık karşılaşılan ancak üstü örtülen bir rahatsızlıktır. Vajinismus aslında bir hastalık olarak değerlendirilmez. Vajinismus, cinsel birlikteliğe izin vermeyen bir rahatsızlık türüdür. Psikolojik anlamda vajinal kasların cinsel birliktelik anında istemsiz şekilde kasılmasıdır. Vajinismus hastalığının %90 kadarı psikolojik olarak yaşanırken geri kalan kısmı farklı kadın hastalıkları ya da üreme sistemi anatomisiyle ilgilidir. Vajinismus hastalığında tedavi için ilk olarak vajinismus nedeninin ne olduğu tespit edilmelidir. Neden detaylı bir şekilde araştırılarak tespit edildikten sonra tedavi nedene yönelik yapılmalıdır.
Vajinismus hastalığı nedir, neden olur?
Vajinismus hastalığı psikolojik nedenler
Cinsel mitler: Kadınların ufak yaşlardan itibaren cinsellik, kızlık zarı ya da ilk gece hakkında kulaktan duyma yanlış bilgiler kadının bilinçaltında yer ederek cinsel birliktelikten korkmasına ve kaçınmasına neden olur. Özellikle ilk gece korkusu çoğu kadında vajinismusun en önemli nedenleri arasında yer alır. Çoğu kadının ilk gecenin aşırı ağrılı ve kanamalı geçeceği korkusu yaşar.
Yetiştirme tarzı: Kız çocukların yetiştirilmesinde namus kavramının abartılması, kızlık zarı hakkında tabular, ahlaki ya da geleneksel değerlerin abartılması sonucu kız çocuklarında ciddi anlamda bir korku hâkim olabilir. Kadın cinsel birliktelik yaşayacağı ana geldiğinde korku ve baskı endişesi baskısıyla istemsiz olarak kendini koruma iç güdüsü yaşar. Bilinçaltına yerleşmiş olan korunma içgüdüsü cinsel birliktelik anında vajina kaslarında kasılmaya yol açar. Bu kasılma cinsel birlikteliğe müsaade etmez.
Cinsel travmalar: Cinsellikle ilgili olarak önceki yıllarda yaşanmış kötü olaylar (Taciz, tecavüz) vajinismus hastalığına yol açan nedenler arasında bulunur.
Hatalı jinekolojik girişimler: Daha önceki yıllarda jinekolojik anlamda yanlış ya da sert cerrahi girişim veya muayene geçiren kadınlarda vajinismus hastalığı gelişme olasılığı vardır.
Açıklanamayan vajinismus: Bazı kadınlarda herhangi bir psikolojik etkene rastlanamamasına rağmen vajinismus hastalığı gelişmektedir. Yaşam tarzı, cinsel benlik, yetiştirilme tarzı farkında olmadan bilinçaltına yerleşerek vajinismusa maruz kalınabilir.
Vajinismus hastalığı organik nedenler
Vajinismus hastalığında %90 neden psikolojik olurken geri kalan kısım organik olarak gelişebilir. Organik nedenler şu şekilde açıklanabilir;
Vulvar vestibulitis sendrom: Vajina girişinde yaşanan ağrı, kızarıklık, ödem gibi sorunlar cinsel birlikteliğe izin vermeyerek vajinismusa yol açabilir. Vulvar vestibulitis sendrom vajina girişinde oluşan ağrı ve ödem gibi durumlarla karakterize bir rahatsızlıktır. Ufak bir cerrahi girişim sonrası sorunlu doku alınarak tedavisi yapılabilir.
İltihabi pelvik hastalık: Fallop tüpleri, rahim içi dokusunu ve yumurtalıkları etkileyen bir iltihap hastalığıdır. Hastalıktan dolayı yaşanan belirtiler cinsel birlikteliğe izin vermeyerek vajinismusa neden olur. İlaç tedavisi uygulanarak iltihap tedavi edilir.
Bartholin apsesi ve kisti: Vajinanın kayganlığını sağlayan ve nem oranını koruyan vajina girişinde bulunan bezlerin tıkanması sebebiyle sıvı üretimi gerçekleşmez. Bu durum vajinal kuruluğa sebep olur. Vajinal kuruluk cinsel birlikteliğin ağrılı geçmesine ya da hiç gerçekleşmemesine sebep olabilir. Vajina girişinde cinsel birliktelik için uygun ortam olmadığında ağrı ve tahriş yaşanır. Ufak bir cerrahi girişim sonrasında hastalık tedavi edilebilir.
Vajinal enfeksiyonlar: Vajinada meydana gelen herhangi bir enfeksiyon cinsel birliktelik anında ağrı ya da yanmaya sebep olarak vajinismus sorunu yaşanabilir. Oluşan enfeksiyonun tedavisine yönelik antibiyotik tedavisi uygulanır. Antibiyotik tedavisiyle hem enfeksiyon hem de vajinismus tedavi edilebilir.
Doğumsal vajinal anormallikler: Vajinanın kısa olması tıpta müllerian agenezi olarak tanımlanır. Bu anormallik cinsel birliktelik anında farklı sorunların yaşanmasına sebep olur. Aynı zamanda vajina içinde perde olarak adlandırılan durumda penisin vajina içine geçişini engelleyebilir. Bu sorunların da cerrahi girişimle tedavisi mümkündür.
Kızlık zarında yapısal bozukluklar: Kızlık zarının anormal bir şekilde yüksek kenarlı, sert ya da penisin içeri geçişini engelleyecek şekilde yapısal olarak bozuk olması vajinismus nedenleri arasındadır. Doğumsal olarak kızlık zarında var olan anormallikler çok kısa süreli cerrahi girişimle tedavi edilebilir.
